2009-11-14
W dzisiejszym świecie kształcenie twórczej osobowości u dziecka - to nie tylko pragnienie rodzica, ambicja pedagoga, czy chwyt marketingowy prywatnej instytucji edukacyjnej. To promowana postawa, której wartość w końcu dostrzeżono i do której zaczęto świadomie dążyć.

Osobowość twórcza obdarza dziecko a potem dorosłego już człowieka nie tylko wrażliwością, pasją, chęcią i możliwością zmian, dążeniem do inności, ale również stwarza go otwartym, silnym, niezależnym, odważnym i odpowiedzialnym.

Działania artystyczne otwierają dziecko na uczucia, które może nazwać, opisać, przećwiczyć, nadać im wartość, dokonać wyboru pomiędzy dobrymi a złymi - nauczyć empatii. To pozwala przeciwdziałać patologii i demoralizacji, które swoją genezę mają najczęściej w środowiskowej pustce emocjonalnej.

Okazuje się, że twórczy rozwój, np. za pomocą zajęć teatralnych, pociąga za sobą kształcenie dyspozycji, które są istotne dla funkcjonowania człowieka w każdej sytuacji. Kształcenie postawy twórczej, mimo iż dokonuje się poprzez działania teatralne, pozostanie charakterystyczne dla wszystkich dziedzin życia dziecka.

Należy więc stworzyć warunki, które będą stymulowały i realizowały dziecięce marzenia, wyobraźnię, zdolności, intelekt, potrzeby, kompetencje emocje, ekspresję, możliwości rozwiązywania konfliktów i sytuacji trudnych, odkrywały i rozwijały zdolności i uzdolnienia, kształtowały system wartości, uczyły oceny, krytyki i samokrytyki, dostarczały sukcesów i kompensowały braki.

Opracowując konspekty zajęć opartych na działaniach teatralnych należy uwzględnić wiele elementów, które będą jednocześnie przygotowywały dziecko do zajęć szkolnych:

• ćwiczenia dykcyjne - nauka oddychania, ćwiczenie dykcji, zabawa krzykiem i szeptem;
• działania plastyczne - wykonywanie strojów, elementów dekoracji, lalek, pacynek, projektów scenografii i kostiumów, charakteryzacji, zadania plastyczne wykorzystywane przy realizacji dramy ( często spontaniczne, np. zabawa kolorami, kształtami, materiałami o różnej fakturze), rozmowy o sztuce, happeningi;
• działania muzyczne - ćwiczenia z impostacji, wprawki wokalne, piosenka (uczenie się i słuchanie, wykonywanie prostych instrumentów muzycznych, stosowanie gestodźwięków, poszukiwanie i wykorzystywanie dźwięków jako „tła przedstawienia" , gra na instrumentach, zabawy, zagadki, zawody, konkursy muzyczne, zadania muzyczne wykorzystywane przy realizacji dramy, poznawanie muzyki teatralnej i filmowej;
• taniec, rytmikę - nauka tańca współczesnego, historycznego, taniec naturalny, spontaniczny, wykorzystywanie kroków tanecznych przy odtwarzaniu ról (inaczej porusza się np. królewna, czarownica, krasnal), podstawy rytmiki (zabawy, ćwiczenia uczące słuchać rytmu);
• ćwiczenia ruchowe - zabawy ruchowe wykorzystywane, np. w czasie przerw dla odprężenia, w czasie prób traktowane jako „sposób ujścia napięcia" (kiedy obserwujemy zniecierpliwienie, znużenie, ospałość lub nadmierną pobudliwość grupy;
• pantomimę - zabawy i ćwiczenia rozwijające „mowę ciała", mimikę twarzy (można tu wykorzystywać np. zabawę w kalambury);
• grę sceniczną (wchodzenie w rolę) - odgrywanie ról, gry sytuacyjne na scenie, inscenizacje, również samodzielna praca nad rolą (analiza tekstu, ustalanie charakteru postaci, cech osobowości, wyglądu, emocji bohatera, itd.);
• dramę i gry dramowe (bycie w roli) - można wykorzystywać jej różne poziomy.
• kontakt ze sztuką - uczestnictwo w prezentacji przedstawień (amatorskich i profesjonalnych), pobyty w teatrze (poznanie jego atmosfery, sposobu kulturalnego zachowania się, stosownego ubierania), w muzeach, na koncertach, wystawach, recytacjach, happeningach;
• kontakt z literaturą - wyszukiwanie nowych utworów literackich, czytanie, omawianie, ocena tekstu, proste inscenizacje, próby literackie (np. pisanie scenariuszy);
• zabawy integrujące - zabawy i ćwiczenia mające na celu „zjednoczenie się" grupy, wzajemne poznanie się, stworzenie atmosfery zaufania, bezpieczeństwa, pozbycie się wstydu wobec siebie, powstanie ciepłych, serdecznych kontaktów opartych na tolerancji i chęci zrozumienia;
• pamięciowe przyswajanie tekstu - nauka pamięciowa indywidualna, podczas wspólnych prób czytanych, sytuacyjnych, inne działania mające doprowadzić do przyswojenia sobie nowego materiału.

Podczas zajęć twórczych to dziecko i jego potrzeby są najważniejsze, ale żeby te zajęcia w ogóle miały miejsce potrzebny jest pedagog, wychowawca lub rodzic charakteryzujący się wyjątkową postawą- potrafiący stworzyć poczucie bezpieczeństwa, wzbudzić zaufanie, skupiający się na potrzebach i ambicjach dziecka a nie własnych, wspierający, radosny i zadowolony, otwarty, pragnący uczyć się i rozwijać, odrzucający własne kompleksy i ograniczenia, tolerancyjny i bardzo kreatywny.

Do zorganizowania ciekawych poznawczo, edukacyjnych i radosnych zajęć potrzeba tylko odrobiny wysiłku, niewielką ilość dostępnych i tanich materiałów i ogromnej chęci wspólnego przeżycia z dziećmi czegoś wyjątkowego.

Nadesłał: Poradnik zdrowia http://poradnik-zdrowia.pl